อกุศลมูล ๓

รากเหง้าของอกุศล เรียกว่า อกุศลมูล เมื่ออกุศลมูลเหล่านี้มีอยู่แล้ว อกุศลอื่นที่ยังไม่เกิดก็เกิดขึ้น ที่เกิดแล้วก็เจริญมากขึ้น เหตุนั้นควรละเสีย อกุศลมูลมี ๓ อย่างคือ

๑.โลภะ หมายถึง ความโลภอยากได้อันเป็นไปในทางทุจริต เป็นต้นเหตุของความชั่วความไม่ดีต่างๆ เช่น ลัก ขโมย โกง ปล้น เป็นต้น โลภะ เกิดจากตัณหาความทะยานอยาก กำจัดได้ด้วยทาน คือ การบริจาค รู้จักการเสียสละและเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ผู้อื่น

๒.โทสะ หมายถึง จิตที่คิดประทุษร้ายผู้อื่น เป็นต้นเหตุของการก่อการวิวาททำร้าย บันดาลโทสะถึงที่สุดอาจถึงฆ่ากันได้ เมื่อทำตอบไม่ได้ก็จะกลั่นแกล้งกัน ทำให้อยู่ด้วยกันอย่างไม่มีความสุข อยู่ด้วยความระแวง โทสะ เกิดจากมานะ ความถือตัว กำจัดได้ด้วยเมตตา 

๓.โมหะ หมายถึง ความหลง ความเขลา ความรู้ไม่จริง เป็นต้นเหตุให้เกิดความประมาท เชื่อง่าย หูเบา เป็นเหตุให้ไม่รู้จักบาปบุญคุณโทษ โมหะเกิดจากมิจฉาทิฏฐิ ความคิดเห็นที่ผิด กำจัดได้ด้วยปัญญา